Vücut hareketlerinden müzik yapabilen insanlar görürseniz hiç şaşırmayın ve kendinize şu soruyu sorun; bedenime sarılı bir aletle müziği ve görüntüyü kontrol edebilsem, neler yapardım?

 

Ritimler içinde kaybolmak keyifli geliyor; müziğin işlediği her ilikte bir titreme her uzuvda bir hareketlenme gerçekleşiyor. Açıyoruz sesini müziğin; dinliyoruz, hopluyoruz, zıplıyoruz. Artık neremize vuruyorsa sesler bedeni ele geçirebildiği andan itibaren enerjimiz bitene kadar dans ediyoruz. Hareket ve ses bütünlüğünü olduğu gibi yaşıyoruz. Bu duyusal senkron ortamına görsel efektler, ışık oyunları da eklenirse, bedenin kendinden geçme ayini için ortam hazırlanmış demektir. Rituel danslar, uzaya bakmalar, notalar arasında kaybolmalar derken kendine de bir dünya yaratmak istemez mi insan? İster elbet. Peki neler yapar bunun için?

Öncelikle açar Tractor gibi bir program kendine bir ‘playlist’ hazırlar, geçişlere bakar, bası tizi ayarlar ki kendini eğlendirsin. İyice kaptırınca bu işe, gidip ekipman almak ister. E onun da kolayı var, maddi imkanlar yettikçe bir bir alet edevat toplanır, miskler yapılır. Bir dönem koca teyplerle kaset miksleyerek geçse de yeni dönemin daha çok ve keyifli seçeneklere ulaşma imkanı vardır. Tabi bu aletlerle miks’de bir yere kadar değil mi? Kişi kendi müziğini kendisi yapmak isteyecek, prodüksiyona bulaşacak. Gidecek programlar alacak bilgisayarına ya da aletler alacak ya da ikisini birden alıp kullanacak. Uğraşıp duracak, bir zaman sonra kendine has tonları yakalayıp kendi parçalarını da yazmış olacak. İş artık hem kendini eğlendirmeye hem de ses algısında yarattığı karakterle insanları eğlendirmeye kadar gidecek. Tüm harmoniyi yakaladığında sanatçı tüm bedeniyle de kendini işine verecek.

Soyut bit’lerin bünye istilası

Tüm bedeniyle kendini işine vermek elbette soyut bir kavram. Ancak sanatçıların asıl derdi yarattıkları eserle bir bütün olabilmek. Bu soyutluktan kurtulmanın en güzel yolu da eserle birlikte hareket edebilme lüksü. Sahne sanatlarında bu bütünlüğü yakalamak pek mümkün. Tiyatroda veya balede karakterinize bürünüp, onu yaşatıyorsunuz . Keza heykelde de kişisel duruşunu net bir somutlukta anlatabiliyorsunuz. Resimde zaten ışık-gölge oyunları ile hayal gücünüzün yettiği yere kadar derdinizi ifade etme özgürlüğünüz var. Ancak tüm bunların yanında, tüm bu sanat dallarından daha da bağımsız ve zaman/performans bazında en etkilisi elektronik müzikte somutlaştırma bütünlükle yaşanamıyor eğer titreşimini hissettiğiniz bir gitara sahip değilseniz ya da burnunuzun dibinde patlayan bir trampet yoksa.

On yılı aşkın süredir vücut hareketleriyle uyumlu mekanizmalar üzerinden teknik ekipmanların kullanımı üzerine çalışan Animazoo firması en nihayetinde bedenden de ses ve görsel kontrolünü sağlamayı başardı. Firmanın yeni ürünü “GYPSY Motion Capture MIDI Controller” vücudunuza taktığınız 2.1 kiloluk bir ekipmanla, adından da anlaşılabileceği gibi, görsel ya da işitsel amaçlı kullandığınız MIDI’nizi kontrol etme imkanı sunuyor. Çalışma prensibine gelince: exo adlı program üzerindeki MIDI’ye bağladığınız aletin çıkışını Logic Audio, Cubase, Live ya da Reason gibi bir programa verebiliyorsunuz. Bu, GypsyMIDI ile gelen exo1.0.7 geçiş programı sayesinde, kullanmakta olduğunuz programda yazdığınız ses ve efektleri vücut hareketlerinizle kontrol edebiliyorsunuz anlamına geliyor. En basitinden Tractor adlı program üzerinde rezonans ve cut’la uyumlu bir geçiş yapmak için sağ kolunuzu omzunuzun üzerinden yavaşça atarken sol kolunuzu onun altından kaldırmaya başladığınızda, istediğiniz geçişlere olanak sağladığını görüyorsunuz. Eğer ki Resolume gibi bir video programına bağlı exo üzerinden programı kullanıyorsanız, gene belirlediğiniz parametreler üzerinden görüntülerde geçişler ve bu geçişlerde efektler kullanabiliyorsunuz.

Biomekaniğin cazibesi

90’lar San Francisco dans pistlerinden etkilenerek yola koyulan firma, hem müzik hem de görsel için geliştirdikleri bu üründen önce, 3D animasyon üzerine bir çok ürün çıkartıyor. Film ve bilgisayar oyunlarında da etkili kullanıma sahip ürünlerinin piyasada dolanmasına da birlikte çalıştıkları firmalar ön ayak oluyor. Biomekanik üzerine çalışmalar sürdüren MediaLab – MIT, Toyota Motor, Amerikan Hava Kuvvetleri gibi kurumlar uzun süredir gerçek zamanlı vücut kontrollerini kullanıyorlar. Toyota Motor, ar-ge çalışmalarında robot teknolojisini bu tip ürünlerle geliştirdiğini belirtirken; Atomic Planet ve N-Space gibi oyun firmaları da karakterlerin hareketlerini direk bu ekipmanlar üzerinden kaydederek uzun süren kod yazma aşamasını minimuma indirdiklerini söylüyorlar. Böyle bir iş için geliştirilen aletin teknik imkanlarının insan vücuduyla sınırlı olmasının keyfini sürmek ise akıl almaz bir deneyim oluyor.

GypsyMIDI’yi kullanan prodüktörlerden biri Nikos Kostoglou, geliştirilen ürünün vücut hareketlerini sese dönüştürmesi ve canlı performans kavramının da anlamını genişletmesi hakkında; “ Sahnede bu aleti kullandığınızda bedeniniz armoni olarak müziğe dahil oluyor. Bedeniniz müziğe doğru çekilirken siz de bir yandan müziğin parametreleriyle oynayarak akan zamanın boyutunu değiştiriyorsunuz. Hep bunu yapabilen bir alet hayal etmiştim. İnanılmaz bir icat.” diyor. Bunu demekte haksız da sayılmaz. Aynı anda sağ kolda 27, sol kolda 27 olmak üzere 54 kontrolü değiştirme imkanı veren bir aletimiz var. Bunun üzerine esnek bedenimizi de düşünecek olursak gerçekten inanması zor kombinasyonlara gidiyor aklımız. Öte yandan performans esnasında kontrolleri değiştirme özelliğinin olması, düşündüğünüz her şeyi anında yapabilme rahatlığı sunuyor.

Plastik, alüminyum ve köpük gibi hafif malzemelerden yapılan donanım, şarj edilebilir pilleriyle kesintisiz sekiz saat kullanıma izin vermekte. Öncelikle Macintosh sistemleri için geliştirilen exo adlı programın pc versiyonu da internet sitesinden indirilebiliyor. Sadece bu programla bile binlerce kombinasyona ulaşmanız mümkün. Program dahilindeki klavyeden yazdığınız notalar, geniş ve sürekli yenilenen ses arşiviyle “GYPSY Motion Capture MIDI Controller”, her ne kadar 940 £ olsa da önümüzdeki yıllarda sık sık karşımıza çıkacağa benziyor.

::: www.sonalog.com
::: www.animazoo.com

—

Fi tarihinde Burger King Whop için kaleme alınmıştır.