Nasıl bir proje gençlere ve geleceğe imkanlar sunar? Nasıl bir yapı sanatın yeniden doğuşuna ev sahipliği yapabilir?

Ham gelen maddeler, Fabrica’daki simyacılar tarafından işleniyor. Boş verin altını, çalışmalarıyla size kendilerini sunuyorlar.

Sanatçıların en büyük sıkıntısı, tüm zamanlarda olduğu gibi, projelerine maddi kaynak bulamamak. Türkiye’de yüzlerce Medici ailesi olmadığı gibi, dünya üzerinde de artık sınırlı kaynaklar var. Binlerce sanatçı sponsor peşinde koşmaktan, booking firmaları sanatı değerinden aşağı satmaktan sıkılmış durumdalar. Bu durum sanatçılar için de büyük zorluklar yaratıyor. Kabul etmedikleri bir düzen ya da etik üzerinden biyolojik saatlerini yürütüyorlar. Sanatçı için gerekli ortam sağlanmadığı süreççe de ortaya çıkan işler pek de iç açıcı olamıyor. Geçmişten günümüze en büyük sorun ya da gerçek. Tam bir ironi. ‘Sanat; sanat için mi sanatçı için mi?’ sorusu da buradan çıkıyor belli ki. Biz sanatın sanatçı için olduğunu göz önünde bulunduralım şimdilik. O halde bizim gibi düşünen birileri daha var diyebiliriz.

Kültür yönetimi, gün geçtikçe daha da önem kazanıyor. Hem sanatçıları hem de tüketicileri olgun bir platformda beslemek işi ise büyük ellerde. Yıllardır sanata verdiği desteği her disiplinde sürdüren Benetton 1994 yılında akıl almaz bir projeyi hayata geçiriyor.Tasarımını, müze tasarlamakta usta bir el olan Tadao Ando’nun yaptığı devasa bir mekan FABRICA. Geçmiş ve geleceğin Venedik yakınlarındaki Treviso da can bulmasını sağlıyor Ando. Mekanın devasallığını bir tek mimarisi değil üstlendiği misyon da destekliyor. Disiplinler arası bir iletişim platformu olan mekanda, dünyanın her yerinden genç sanatçılar aldıkları burs sayesinde burada toplanıyorlar. Yaratıcılığın ve üretkenliğin sınırsızlığında önlerine gelen işleri bir çırpıda bitiriyorlar. Kar amacı gütmeyen bir çok kurumla iç içe çalışan Benetton da, sanatçıların işlerini sergilemeleri için imkanlar sağlıyor.

Bu binanın en ücra köşesi bile sanat kokuyor. Her yerde her disiplinde deneysel çalışmalar dikkat çekmekte. Bir odada birileri film hazırlarken, diğer odada yeni bir ayakkabı tasarımı yapılıyor. Bu organizasyona dahil olan genç Türk sanatçılardan biriyle de konuşma fırsatı bulduk ve kurumun çalışma prensibini öğrendik. Meriç Kara tasarımlarıyla ve projeleriyle boğuşurken Fabrica’yı duyuyor ve portfolyosunu hazırlayıp gönderiyor. Değerlendirmeyi geçen diğer sanatçılarla yaptıkları gibi kendisine de 6 aylık ya da bir yıllık bir kontrat sunuyorlar (Meriç Kara ise 2 yıl ayrılamamış oradan). Kendi deyimiyle ‘burs değil maaş’ alıyor sanatçılar. Anlattığına göre de işler Fabrica’da şöyle yürüyor. Bir firma geliyor, ilgili departmana ( müzik, film, tasarım, fotograf,..) isteklerini sunuyor.Projeye uygun sanatçı ya da sanatçılara görev devrediliyor. Sanatçılar da kendileri için ayrılan ‘evler’de işlerini yapıyorlar. Evler diyorum çünkü mekan kendini böyle tanımlıyor. Endüstriyel kültürün mabedi olan Fabrica 17. yüzyıl villalarının uyarlaması. Her sanatçı evinde işlerini yapıyor.

Meriç hanım genelde ayda bir iki proje geldiğini söylüyor. Geri kalan zamanda ise etkileşimli bir şekilde çalışmalar, kişisel gelişimler sürüyor. Bazen bir departmanda sırada bekleyen insanlar olabiliyor ve misyonunu tamamlayan arkadaşlar da oradan ayrılıyor. Dünyanın her yerinden gelen insanları, dünyanın başka yerlerinde görüyoruz Fabrica sayesinde. Örneğin Derviş Zaim buradan çıkıp Venedik Film Festivali üzerinden UNESCO ödülünü alıyor. Benetton ve Dünya Yemek Programının ortak girişimi için görevlendirilen fotoğraf sanatçısı James Mollison da Afganistan, Gine ve Sierra Leon’a gidip fotoğraflar çekiyor.

Yakın zaman Fabrica’nın eşlik ettiği projeler de baş döndürücü. Roma’da film ve video üzerine gerçekleşen Resfest, endüstriyel tasarım adına İstanbul’da gerçekleşen atölye çalışmaları, Avustralya’da teatral ve müzikal prodüksiyonunu gerçekleştirdikleri Credo – Queensland Music Festival. Tabi bu kadar değil. Size önerimiz Fabrika’yı ve burada çalışma fırsatı bulan Meriç Kara’nın internet sitelerini takip etmeniz. Kim bilir, belki üşengeçliği bırakır bir portfolyo da siz hazırlarsınız.

::: http://www.fabrica.it
::: http://www.merickara.com

–

Fi tarihinde Nokia CP için kaleme alınmıştır.